Θέλω να γίνω Εθελοντής Δότης
Είναι πολύ απλό να γίνει κάποιος εθελοντής δότης! Χρειάζεται μία καρδιά γεμάτη αγάπη για το συνάνθρωπο και αρκεί λίγο σάλιο και μία μπατονέτα!
Για να εγγραφείς ως εθελοντής δότης αιμοποιητικών κυττάρων/μυελού των οστών στο Εθνικό και Παγκόσμιο Αρχείο μυελού των οστών αρκεί:
1)Να είσαι 18-45 ετών, υγιής (τα ιατρικά κριτήρια αναφέρονται παρακάτω στην κατηγορία “ΠΟΙΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΔΟΤΗΣ”).
2)Να συμπληρώσεις αίτηση εγγραφής και ένα σύντομο ιατρικό ιστορικό.
3)Να δώσεις δείγμα στοματικού επιχρίσματος (σιέλου) .
Το δείγμα αυτό αποστέλλεται σε εξειδικευμένο εργαστήριο για την εξέταση της ιστικής σου ταυτότητας και ανώνυμα, με έναν κωδικό αριθμό, καταχωρείσαι στο Εθνικό και Παγκόσμιο Αρχείο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών. Σε αυτό το αρχείο βρίσκονται οι ελπίδες των ασθενών που χρειάζονται μεταμόσχευση μυελού των οστών από όλο τον κόσμο.
Γίνε δότης στα γραφεία του Συλλόγου μας…
Σε περιμένουμε από τις 9:00 πμ μέχρι και τις 19:00 μμ, Δευτέρα με Παρασκευή, χωρίς ραντεβού ή κάποια προετοιμασία.
Ογκολογική Μονάδα Παίδων «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη – ΕΛΠΙΔΑ»
Γίνε δότης σε Συνεργαζόμενο Κέντρο Εγγραφής Εθελοντών Δοτών…
Συνεργάτες και Συνεργαζόμενα Κέντρα Εγγραφής Εθελοντών Δοτών υπάρχουν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, όπου μπορείς να απευθυνθείς. Εκεί, θα συμπληρώσεις την αίτηση εθελοντή δότη, θα γίνει η δειγματοληψία από το συνεργάτη μας και θα αποσταλούν στο Σύλλογό μας, χωρίς κάποια περαιτέρω ενέργεια από εσένα.
Βρες το Κέντρο Εγγραφής που είναι δίπλα σου εδώ.
Γίνε δότης από το σπίτι σου…
Σε περίπτωση που δεν έχεις κάποιο Κέντρο Εγγραφής Εθελοντών Δοτών στην περιοχή σου, μπορείς να συμπληρώσεις την ηλεκτρονική αίτηση κι εμείς θα σου αποστείλουμε φάκελο που θα περιέχει την αίτηση εγγραφής, οδηγίες για τον τρόπο συλλογής του στοματικού επιχρίσματος (σιέλου), καθώς και τα απαραίτητα υλικά για να συλλέξεις μόνος σου το δείγμα και να μας το αποστείλεις πίσω ταχυδρομικά.
Συμπλήρωσε την ηλεκτρονική αίτηση εδώ.
Γίνε δότης σε εκδήλωση ενημέρωσης και εγγραφής δοτών…
Κάθε εβδομάδα διοργανώνονται εκδηλώσεις για το σκοπούς του Συλλόγου μας σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Μπορείς κι εσύ να συμμετέχεις σε μία τέτοια εκδήλωση, να ενημερωθείς και να εγγραφείς εθελοντής δότης μυελού των οστών.
Βρες πού γίνεται η επόμενη εκδήλωση εδώ.
Η Μεταμόσχευση Αιμοποιητικών Κυττάρων/Μυελού των Οστών
Η αλλογενής μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων ή μυελού των οστών, όπως συνηθιζόταν να λέγεται παλιότερα, αποτελεί μια καθιερωμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση αρκετών σοβαρών αιματολογικών, νεοπλασματικών και γενετικών νοσημάτων. Στόχος της είναι η αντικατάσταση του παθολογικού μυελού των οστών με υγιή κύτταρα, τα οποία λαμβάνονται από ένα συγγενή ή μη συγγενή εθελοντή δότη και δημιουργούν στο λήπτη ένα νέο, υγιές αιμοποιητικό σύστημα.
Τα μοσχεύματα που χρησιμοποιούμε προέρχονται από το μυελό των οστών, το περιφερικό αίμα ή το αίμα του ομφαλίου λώρου. Ο μυελός των οστών είναι ο ρευστός ιστός που βρίσκεται μέσα στα οστά του σώματος. Στο μυελό των οστών αλλά και στις άλλες μορφές μοσχευμάτων υπάρχουν μητρικά κύτταρα που ονομάζονται αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα και δίνουν γένεση σε όλα τα κύτταρα του αίματος (ερυθρά, λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια).
Ο μυελός των οστών δεν έχει σχέση με το νωτιαίο μυελό. Ο νωτιαίος μυελός βρίσκεται μέσα στην σπονδυλική στήλη και αποτελεί μέρος του κεντρικού νευρικού συστήματος που συσχετίζεται με νευρικές λειτουργίες και όχι με αιμοποίηση.
Η μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων αποτελεί κυριολεκτικά «θεραπεία σωτηρίας» για ασθένειες οι οποίες δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με άλλο τρόπο. Τέτοιες είναι διάφοροι τύποι λευχαιμιών, μυελοδυσπλαστικών συνδρόμων, λεμφωμάτων, η απλαστική αναιμία, κληρονομικές ανοσοανεπάρκειες, μεταβολικά νοσήματα, μεσογειακή αναιμία, δρεπανοκυτταρική αναιμία κ.α.
Προϋπόθεση για να πραγματοποιηθεί η μεταμόσχευση είναι η ύπαρξη κατάλληλου συμβατού δότη, δηλαδή ενός ατόμου με ομοιότητα ως προς τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας (HLA). Τα αντιγόνα αυτά είναι μόρια που εκφράζονται πάνω στα κύτταρα, είναι κληρονομικά και αποτελούν την ιστική ταυτότητα του κάθε ατόμου.
Επειδή τα HLA αντιγόνα έχουν μεγάλη ποικιλομορφία η ανεύρεση δύο ατόμων με απόλυτη συμβατότητα είναι δύσκολη. Για το λόγο αυτό απαιτείται η ύπαρξη μεγάλου αριθμού εθελοντών δοτών.
Γιατί να γίνεις εθελοντής δότης αιμοποιητικών κυττάρων/μυελού των οστών
Γιατί μπορεί να είσαι ο μοναδικός που έχει τη δύναμη να σώσει έναν άνθρωπο που πάσχει από λευχαιμία ή άλλο σοβαρό αιματολογικό νόσημα.
Όταν κάποιος ασθενής χρειαστεί μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων/ μυελού των οστών ενεργοποιείται αναζήτηση για συμβατό δότη, αρχικά στο οικογενειακό περιβάλλον (αδελφό, αδελφή). Με δεδομένο ότι μόνο οι 3 από τους 10 ασθενείς θα βρουν συμβατό συγγενή δότη, για το 70% των ασθενών η αναζήτηση επεκτείνεται στο Εθνικό και Παγκόσμιο Αρχείο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών για να βρεθεί κατάλληλος δότης.
Η ανεύρεση συμβατού, μη συγγενή δότη με ασθενή είναι δύσκολη, γι αυτό είναι πολύ σημαντικό να αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των εθελοντών δοτών. Ιδιαίτερα η αύξηση των Ελλήνων εθελοντών δοτών μυελού των οστών είναι απαραίτητη γιατί η κοινή γενετική καταγωγή μεγαλώνει την πιθανότητα συμβατότητας.
Τα ιατρικά κριτήρια έχουν οριστεί, ώστε η όλη διαδικασία να είναι ασφαλής για τον υποψήφιο δότη, αλλά και ο ασθενής να μην κινδυνεύσει από νοσήματα που μπορεί να μεταδοθούν από τα αιμοποιητικά κύτταρα του δότη.
Αν ένας εγγεγραμμένος εθελοντής δότης βρεθεί συμβατός με έναν ασθενή, την τότε χρονική στιγμή θα ερωτηθεί ξανά για την κατάσταση της υγείας του και θα γίνει κλινικός και εργαστηριακός έλεγχος.
AIDS/HIV
Αν έχεις διαγνωσθεί με AIDS ή έχεις θετική εξέταση για HIV (ιό του AIDS), δεν μπορείς να εγγραφείς δότης. Γενικά, αν νομίζεις ότι υπάρχει υψηλή πιθανότητα να έχεις εκτεθεί στον ιό HIV, δεν μπορείς να εγγραφείς δότης, τουλάχιστον για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Αλλεργίες
Δεν μπορείς να γίνεις δότης αν έχεις παρουσιάσει σοβαρή ή απειλητική για τη ζωή σου αλλεργία σε latex , αναισθησία ή σε περισσότερα από ένα αλλεργιογόνα. Ωστόσο αν η αλλεργία στο latex αφορά σε περιορισμένη περιοχή, π.χ. χέρια, μπορείς να εγγραφείς.
Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις, όπως π.χ. αλλεργία σε τρίχωμα ζώου, σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, σε φάρμακα κ.ά., μπορείς να γίνεις εθελοντής δότης μυελού των οστών μετά από έγκριση του γιατρού του κέντρου μας. Κάθε είδους αλλεργίας συμπεριλαμβανομένης της αλλεργικής ρινίτιδας, θα πρέπει να αναφέρεται στην αίτηση εγγραφής.
Αρτηριακή υπέρταση
Η υπέρταση είναι σύνηθες πρόβλημα γι’ αυτό κάθε περίπτωση υποψήφιου δότη εξετάζεται ιδιαίτερα.
Αν πάσχεις από υπέρταση αλλά η πίεσή σου διατηρείται υπό έλεγχο μπορείς να εγγραφείς δότης.
Δεν μπορείς να εγγραφείς στις εξής περιπτώσεις:
– Συνύπαρξη άλλου καρδειαγγειακού.
– Υπέρταση υπό διερεύνηση του αιτίου που την προκαλεί
– Δεν έχουν περάσει τουλάχιστον 4 εβδομάδες από την έναρξη ή την αλλαγή της φαρμακευτικής αγωγής
Άσθμα
Αν υποφέρεις από βρογχικό άσθμα μπορείς να γίνεις δότης με την προϋπόθεση ότι ελέγχεται με εισπνεόμενα ή από του στόματος φάρμακα. Δεν μπορείς να εγγραφείς αν χρειάζεται να παίρνεις κορτικοστεροειδή από το στόμα.
Aυτοάνοσα νοσήματα
Τα αυτοάνοσα νοσήματα μπορεί να ‘’μεταφερθούν’’ από τον δότη στον λήπτη μέσω του μοσχεύματος. Ωστόσο επειδή κάποια από αυτά δεν είναι σοβαρά, όπως π.χ. η ψωρίαση, η γυροειδής αλωπεκία, η λεύκη, νοσήματα του θυρεοειδούς υπό έλεγχο, μπορεί να γίνουν δεκτά από τον γιατρό του μεταμοσχευτικού κέντρου και τον ασθενή. Αν πάσχεις από τέτοιο νόσημα μπορείς να εγγραφείς ως δότης, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να το αναφέρεις στην αίτηση εγγραφής.
Αν όμως πάσχεις από σοβαρό συστηματικό αυτοάνοσο νόσημα, όπως π.χ ρευματοειδή αρθρίτιδα, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, σαρκοστέωση, φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, σκλήρυνση κατά πλάκας, σύνδρομο Gillian-Barre , δεν μπορείς να εγγραφείς.
Βάρος
Ο υποψήφιος δότης δε θα πρέπει να είναι λιγότερο από 50 kg και δε θα πρέπει να υπερβαίνει το ανώτατο αποδεκτό βάρος που αντιστοιχεί στο ύψος του.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΕΙΚΤΗ ΜΑΖΑΣ ΣΩΜΑΤΟΣ |
|
ΥΨΟΣ |
ΑΝΩΤΑΤΟ ΑΠΟΔΕΚΤΟ ΒΑΡΟΣ |
Εκατοστά του μέτρου |
Κιλά |
148 |
87 |
150 |
90 |
153 |
93 |
155 |
96 |
157 |
98 |
161 |
103 |
163 |
106 |
165 |
109 |
168 |
113 |
170 |
116 |
174 |
120 |
176 |
123 |
179 |
127 |
181 |
130 |
183 |
134 |
185 |
137 |
188 |
141 |
191 |
146 |
193 |
149 |
197 |
154 |
198 |
157 |
202 |
162 |
203 |
165 |
207 |
170 |
208 |
173 |
211 |
178 |
Ο πίνακας δείχνει το ανώτερο επιτρεπτό βάρος για να εγγραφεί κάποιος στην Τράπεζα Εθελοντών Μυελού των Οστών. |
Διαταραχές πήξης και βλάβες αιμοφόρων αγγείων
Όσοι πάσχουν από κάποιο νόσημα που έχει σχέση με αιμορραγική διάθεση, θρομβοπενία ή θρομβοφιλία, δεν αποκλείονται εξ’ ορισμού αλλά η κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται ξεχωριστά ανάλογα με το νόσημα και το ιστορικό.
Αν έχεις ιστορικό αιμορραγιών, θρομβοπενίας ή θρομβώσεων, άσχετα από το υποκείμενο νόσημα, δεν μπορείς να εγγραφείς δότης. Εξαιρείται η περίπτωση της μονόπλευρης εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης του κάτω άκρου που οφείλεται σε χειρουργική επέμβαση, ακινησία ή εγκυμοσύνη.
Επιληψία
Αν πάσχεις από επιληψία και είσαι εκτός θεραπείας και χωρίς κρίση για τουλάχιστον 12 μήνες μπορείς να εγγραφείς ως δότης, ενώ αν είσαι υπό θεραπεία δεν γίνεσαι δεκτός.
Ηλικία
Η Τράπεζα Εθελοντών Δοτών του Συλλόγου «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» έχει ορίσει ως όρια ηλικίας για να μπορεί κάποιος να εγγραφεί ως εθελοντής δότης μεταξύ 18 – 45 χρόνων. Ο εθελοντής δότης παραμένει καταχωρημένος στο αρχείο και ενεργός μέχρι τα 55α γενέθλιά του.
Ηπατίτιδα
Αν πάσχεις από Ηπατίτιδα Β δεν μπορείς να εγγραφείς δότης. Αν παρουσίασες ποτέ ηπατίτιδα Β μπορείς να εγγραφείς δότης, εφόσον έχουν περάσει 12 μήνες από τη μόλυνση και τα αντισώματα anti – Hbs είναι >100iu/L.
Αν πάσχεις ή έχεις ιστορικό ηπατίτιδας C. Δεν μπορείς να εγγραφείς δότης.
Καρδιακές και καρδιαγγειακές παθήσεις
Μπορείς να εγγραφείς δότης στις παρακάτω περιπτώσεις:
-Πρόπτωση μιτροειδούς χωρίς σημαντική αιμοδυναμική παλινδρόμηση (φύσημα) και παράταση του QTc στο καρδιογράφημα.
-Μη σημαντικές ανωμαλίες των βαλβίδων που προκαλούν το αθώο φύσημα
-Διγλώχινα αορτική βαλβίδα χωρίς σημαντική στένωση
-Ιδιοπαθείς κοιλιακές και κολπικές εκτακτοσυστολές
Κάποιες μορφές αρρυθμίας που ρυθμίζονται με φαρμακευτική αγωγή γίνονται αποδεκτές αλλά πρέπει να αναφέρονται κατά την κλινική εξέταση πριν τη συλλογή του μοσχεύματος.
-Κολποκοιλιακός αποκλεισμός πρώτου βαθμού
-Υπέρταση ρυθμισμένη με φαρμακευτική αγωγή για τουλάχιστον 12 μήνες.
Δεν μπορείς να εγγραφείς δότης σε σοβαρότερες καταστάσεις όπως π.χ.
-Αρτηριοσκλήρυνση ή και θρόμβωση των στεφανιαίων αγγείων η οποία προκαλεί την στηθάγχη και το έμφραγμα
-Κάθε αντικατάσταση βαλβίδας της καρδιάς ή βαλβιδοπλαστικής (μπαλονάκι)
-Κάθε είδους σοβαρής βαλβιδοπάθειας
-Κάθε συγγενής στένωση βαλβίδας εκτός της διγλώχινος αορτικής βαλβίδας.
-Δευτέρου ή τρίτου βαθμού κολποκοιλιακός αποκλεισμός
-Τοποθέτηση βηματοδότη ή απεινιδωτή
-Παθήσεις των αγγείων του εγκεφάλου όπως: εγκεφαλικό επεισόδιο, παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, κάθε ενδοκράνεια αιμορραγία συμπεριλαμβανομένων της υπαραχνοειδούς, υποσκληρίδιας και εξωσκληρίδιας.
Προβλήματα σπονδυλικής στήλης και οστών
Τα προβλήματα στη σπονδυλική στήλη και τα οστά είναι συνήθη και γι’αυτό πρέπει να εξετάζονται κατά περίπτωση.
Αν πάσχεις από φλεγμονώδη αυτοάνοση πάθηση όπως η αγκυλωτική σπονδυλαρθρίτιδα δεν μπορείς να εγγραφείς δότης.
Αν υποφέρεις από προβλήματα πού οφείλονται σε μηχανικό αίτιο όπως κοίλη μεσοσπονδυλίου δίσκου, ιστορικό χειρουργικής επέμβασης, ιστορικό μετατόπισης ή κατάγματος σπονδύλου, σκολίωση που δεν χρειάζεται ή δεν έχει διορθωθεί με χειρουργική επέμβαση, κατά πάσα πιθανότητα μπορείς να εγγραφείς δότης αλλά μόνο για περιφερικά αιμοποιητικά κύτταρα και όχι μυελό των οστών.
Αν τα προβλήματα αυτά προκαλούν έντονο χρόνιο πόνο ώστε να επηρεάζεται σημαντικά η καθημερινή σου δραστηριότητα, δεν μπορείς να εγγραφείς.
Σακχαρώδης Διαβήτης
Αν έχεις σακχαρώδη διαβήτη, δεν μπορείς να εγγραφείς δότης. Ένας ήδη εγγεγραμμένος δότης που θα εμφανίσει σακχαρώδη διαβήτη, μπορεί να δώσει μόσχευμα, μετά από λεπτομερή κλινική και εργαστηριακή εκτίμηση.
Ψυχικές διαταραχές, κατάθλιψη
Αν έχεις ιστορικό ή πάσχεις από διπολική διαταραχή ή κατάθλιψη, μπορείς να εγγραφείς δότης αν είσαι σε ύφεση με φαρμακευτική ή άλλη αγωγή. Η χρήση κάποιων φαρμάκων πιθανόν να επηρεάσουν τον τρόπο συλλογής του μοσχεύματος δηλαδή αν θα γίνει από τον μυελό των οστών ή το περιφερικό αίμα.
Γιατί υπάρχει η ανάγκη να εγγράφονται άτομα στην Τράπεζα Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ;
Χιλιάδες ασθενείς με απειλητικές για την ζωή τους ασθένειες που μπορούν να γίνουν καλά μόνο με τη μεταμόσχευση, εξαρτώνται από τις Τράπεζες Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών όπως αυτή του συλλόγου «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ», για να βρουν συμβατό δότη και να σωθεί η ζωή τους.
Οι ασθενείς χρειάζονται δότες που να έχουν την κατάλληλη ιστοσυμβατότητα. Αν και υπάρχουν εκατομμύρια εγγεγραμμένοι δότες σε παγκόσμιο επίπεδο, εν τούτοις πολλοί ασθενείς (τουλάχιστον ένα ποσοστό 20%) εξακολουθούν να μην μπορούν να βρουν συμβατό δότη.
Γιατί πρέπει να γίνω δότης σε όσο δυνατόν νεαρότερη ηλικία;
Έρευνες δείχνουν ότι τα κύτταρα από νέους δότες οδηγούν σε μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχημένων μεταμοσχεύσεων γι’ αυτό επιλέγονται δότες μικρής ηλικίας. Επειδή η πιθανότητα να βρεθείς συμβατός με κάποιο ασθενή είναι μικρή, η εγγραφή σου στην τράπεζα σε νεαρή ηλικία επιτρέπει την μακροχρόνια παραμονή σου σ’ αυτή και σου αυξάνει τις πιθανότητες να βοηθήσεις έναν συνάνθρωπο σου.
Γιατί υπάρχουν όρια ηλικίας;
Τα ηλικιακά όρια υπάρχουν για να προστατέψουν τους δότες αλλά και για να παράσχουν στον ασθενή την καλύτερη δυνατή θεραπεία.
Ασφάλεια Δότη: Σε μεγαλύτερες ηλικίες οι πιθανότητες να υπάρχουν προβλήματα υγείας αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών. Από την στιγμή που δεν υπάρχει όφελος για τον εθελοντή δότη, για λόγους ασφαλείας έχει θεσπιστεί διεθνώς ανώτατο όριο ηλικίας τα 55 χρόνια.
Ασφάλεια για τον ασθενή: Έρευνες δείχνουν ότι τα αιμοποιητικά κύτταρα από νέους ανθρώπους μειώνουν τους κινδύνους σοβαρών επιπλοκών της μεταμόσχευσης όπως είναι η απόρριψη και η νόσος του μοσχεύματος κατά του ξενιστή.
Τι είναι η μεταμόσχευση μυελού των οστών;
Η αλλογενής μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων αποτελεί μια καθιερωμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση αρκετών σοβαρών αιματολογικών, νεοπλασματικών και γενετικών νοσημάτων. Στόχος της είναι η αντικατάσταση του παθολογικού μυελού των οστών με υγιή κύτταρα, τα οποία λαμβάνονται από ένα συγγενή ή μη συγγενή, εθελοντή δότη και δημιουργούν στο λήπτη ένα νέο, υγιές αιμοποιητικό σύστημα.
Τι είναι η ιστοσυμβατότητα;
Η ιστοσυμβατότητα δύο ατόμων, ή αλλιώς η ιστική ομοιότητά τους, καθορίζεται από τα αντιγόνα ιστοσυμβατότητας (HLA). Τα HLA αντιγόνα είναι ειδικά μόρια που εκφράζονται πάνω στα κύτταρα, τα οποία είναι διαφορετικά σε κάθε άτομο και καθορίζουν τον «ιστικό τύπο» του. Προσδιορίζονται σε ειδικά εργαστήρια ιστοσυμβατότητας σε δείγμα αίματος και η σύγκριση του ιστικού τύπου δύο ατόμων μας επιτρέπει να προσδιορίσουμε την ομοιότητα-συμβατότητα μεταξύ τους. Τα HLA αντιγόνα είναι κληρονομικά και αποτελούν τη μοριακή ταυτότητα του οργανισμού μας.
Πόσο πιθανό είναι να βρεθώ συμβατός με κάποιον;
Η πιθανότητα να βρεθεί συμβατός δότης για κάποιον ασθενή μέσα στην οικογένεια του είναι περίπου 30%, ενώ να βρεθεί συμβατός μη συγγενής εθελοντής δότης είναι εξαιρετικά σπάνια και εξαρτάται από τον ιστικό τύπο του κάθε ατόμου. Ο αριθμός των διαφορετικών ιστικών τύπων είναι τεράστιος με αποτέλεσμα η ταυτοποίηση δύο ατόμων με τον ίδιο ιστικό τύπο να είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Μπορεί να είσαι η μόνη ελπίδα για κάποιον ασθενή.
Πως γίνεται η λήψη μοσχεύματος;
Υπάρχουν δύο τρόποι συλλογής μοσχεύματος:
Συλλογή κυττάρων από το αίμα:
1. Η πιο διαδεδομένη μέθοδος σήμερα (80%) είναι η συλλογή των αιμοποιητικών κυττάρων από το περιφερικό αίμα. Αρχικά, χορηγείται υποδόρια αυξητικός αιμοποιητικός παράγοντας (ουσία που φυσιολογικά παράγεται από τον οργανισμό μας) για τέσσερις συνεχείς μέρες για την αύξηση και κινητοποίηση των αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων στην κυκλοφορία του αίματος. Η συλλογή τους γίνεται με τρόπο παρόμοιο με αυτό της αιμοδοσίας. Το αίμα εισέρχεται και διαχωρίζεται σε ειδικό μηχάνημα κυτταραφαίρεσης που συλλέγει τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα και τα υπόλοιπα στοιχεία του αίματος τα επιστρέφει στο δότη. Η διαδικασία αυτή διαρκεί περίπου 2-4 ώρες. Σε μερικές περιπτώσεις, εάν ο αριθμός των κυττάρων δεν επαρκεί μπορεί να γίνει μια δεύτερη λήψη την επόμενη ημέρα. Μετά τη λήψη ο δότης επιστρέφει στο σπίτι του και συνεχίζει τις δραστηριότητες του. Η συχνότερη παρενέργεια, που συνδέεται με τη χορήγηση του αυξητικού παράγοντα, είναι πονοκέφαλος και πόνος στα οστά και τους μυς, ο οποίος είναι ήπιος έως μέτριος και υποχωρεί με κοινά παυσίπονα. Η χορήγηση του αυξητικού παράγοντα δεν έχει ενοχοποιηθεί για καμία επιπλοκή μακροχρόνια.
Συλλογή κυττάρων από τον μυελό των οστών:
2. Η συλλογή μυελού των οστών γίνεται υπό γενική αναισθησία στο χειρουργείο. Η λήψη του μυελού πραγματοποιείται με παρακέντηση των οστών της λεκάνης με ειδικές βελόνες και δεν περιλαμβάνει χειρουργική τομή. Συλλέγεται συνήθως λιγότερο από 5% των προγονικών κυττάρων του μυελού, τα οποία αναπληρώνονται πλήρως σε λίγες ημέρες. Η διαδικασία διαρκεί λιγότερο από μια ώρα. Η πλειοψηφία των δοτών αισθάνεται αρκετά καλά και μπορεί να φύγει την ίδια μέρα από το νοσοκομείο μερικές ώρες μετά τη διαδικασία. Η πιθανότητα μιας σοβαρής επιπλοκής είναι μηδαμινή. Μερικοί δότες μπορεί να έχουν τοπικά ελαφρύ πόνο για μερικές ημέρες.
Πως γίνεται η επιλογή του τρόπου λήψης μοσχεύματος;
Τα κέντρα μεταμόσχευσης συνήθως εκφράζουν την προτίμηση τους στον τρόπο λήψης του μοσχεύματος, βασιζόμενοι στη μορφή θεραπείας που θα γίνει στον ασθενή. Εντούτοις, ο δότης είναι αυτός που παίρνει τη τελική απόφαση. Η απόφαση αυτή δεν χρειάζεται να ληφθεί κατά την εγγραφή σας στην τράπεζα αλλά όταν κληθείτε να δώσετε μόσχευμα, εάν όμως έχετε προτίμηση σε μια από τις δυο μεθόδους καλό είναι να το αναφέρετε.
Τι γίνεται αν βρεθώ συμβατός με κάποιο ασθενή;
Εάν ένας εθελοντής δότης βρεθεί συμβατός με έναν ασθενή, αρχικά θα ερωτηθεί για να επιβεβαιώσει την αρχική του πρόθεση για τη δωρεά αιμοποιητικών κυττάρων. Σε καταφατική απάντηση, θα κληθεί για ενημέρωση και περαιτέρω εργαστηριακό έλεγχο για επιβεβαίωση της συμβατότητας. Εάν πιστοποιηθεί η ιστοσυμβατότητα, ο εθελοντής δότης υποβάλλεται σε πλήρη ιατρικό έλεγχο τουλάχιστον τρεις εβδομάδες πριν από τη συλλογή μοσχεύματος για την επιβεβαίωση της καλής κατάστασης της υγείας του.
Έχω δικαίωμα να αναιρέσω την απόφασή μου για τη δωρεά;
Είναι εξαιρετικά σημαντικό ο δότης να είναι συνειδητοποιημένος και απολύτως βέβαιος για την απόφασή του. Σε όλες τις φάσεις της διαδικασίας, ο εθελοντής μπορεί να ανακαλέσει την απόφασή του για τη δωρεά εάν αισθανθεί ότι δεν είναι έτοιμος γι’ αυτή. Εν τούτοις, η ακύρωση της δωρεάς κατά τη στιγμή που έχει οριστικοποιηθεί η μεταμόσχευση και έχει ξεκινήσει η ισχυρή χημειοθεραπεία, είναι «σημείο μη επιστροφής» που θέτει σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς. Είναι επομένως πολύ σημαντικό να ξέρετε ότι εάν έχετε οποιεσδήποτε ανησυχίες, επιφυλάξεις ή αντιρρήσεις σχετικά με τη δωρεά θα πρέπει να τις συζητήσετε με την Τράπεζα Δοτών πολύ πριν από την εβδομάδα προετοιμασίας του ασθενή.
Θα επιβαρυνθώ οικονομικά;
Ο δότης δεν έχει απολύτως καμία οικονομική επιβάρυνση. Όλες οι δαπάνες που συσχετίζονται με τη δωρεά μυελού των οστών, καθώς και οι αμοιβές για εργασία που ο υποψήφιος πιθανόν να στερηθεί καλύπτονται πλήρως από το ασφαλιστικό οργανισμό του ασθενή, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία.
Μπορώ να δώσω μόσχευμα δεύτερη φορά;
Είναι εξαιρετικά απίθανο να σας ζητηθεί να δώσετε μόσχευμα για παραπάνω από έναν ασθενή. Μπορεί όμως για τον ίδιο ασθενή να σας ζητηθεί να δώσετε μόσχευμα για δεύτερη φορά αν δεν πετύχει η πρώτη μεταμόσχευση ή παράγωγα αίματος, συνήθως λεμφοκύτταρα, στην περίπτωση αυτή με απλή αιμοληψία.
Η δωρεά Αιμοποιητικών Κυττάρων δεν επηρεάζει την ικανότητα σας να δώσετε ξανά μόσχευμα για κάποιο συγγενή σας στο μέλλον αν χρειαστεί.
Μπορώ να επικοινωνήσω με τον ασθενή που έλαβε το μόσχευμα;
Η γνωριμία μεταξύ εθελοντών δοτών και ασθενών δεν ενθαρρύνεται, παρόλα αυτά αν και οι δυο πλευρές το επιθυμούν και υπογράψουν το έντυπο συγκατάθεσης, η γνωριμία μπορεί να γίνει μετά τη πάροδο δύο ετών. Μέσα σε αυτό το διάστημα επιτρέπεται η ανώνυμη επικοινωνία μεταξύ δότη και ασθενούς και αντίστροφα η οποία μπορεί να περιλαμβάνει ευχητήριες κάρτες, σύντομες επιστολές χωρίς όμως να γίνεται αναφορά σε προσωπικά στοιχεία που να ανακαλύπτουν την ταυτότητά τους.
Πώς μπορώ να γίνω Δότης Μυελού των Οστών /Αιμοποιητικών Κυττάρων;
Αν είσαι μεταξύ 18-45 χρόνων, σε καλή κατάσταση υγείας και πρόθυμος να βοηθήσεις οποιονδήποτε ασθενή χρειάζεται μεταμόσχευση μπορείς να γίνεις εθελοντής δότης αιμοποιητικών κυττάρων.
Η διαδικασία είναι η εξής:
– Συμπληρώνεις την αίτηση εγγραφής εθελοντή δότη αιμοποιητικών κυττάρων.
– Δίνεις ελάχιστο δείγμα αίματος ή στοματικού επιχρίσματος για να τυποποιηθεί ο ιστικός σου τύπος.
– Τα αποτελέσματα της εργαστηριακής ανάλυσης καταχωρούνται στο Εθνικό (ΕΟΜ) και Παγκόσμιο (BMDW) Αρχείο Εθελοντών Δοτών Μυελού των Οστών.
Με ποιους τρόπους μπορώ να εγγραφώ;
Για να εγγραφείς στην Τράπεζα Εθελοντών Δοτών μπορείς να επισκεφτείς τα γραφεία της Τράπεζας Εθελοντών Δοτών του Συλλόγου «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ», όπου:
1) Θα ενημερωθείς λεπτομερώς για τη δωρεά αιμοποιητικών κυττάρων
2) Θα συμπληρώσεις την αίτηση εγγραφής δότη
3) Θα σου γίνει λήψη μικρής ποσότητας αίματος (5 ml) ή επιχρίσματος από το στόμα (σάλιου)
ή
Μπορείς να συμπληρώσεις την ηλεκτρονική αίτηση εγγραφής κι εμείς θα σου στείλουμε φάκελο που θα περιέχει:
1) Ενημερωτικό έντυπο για τη δωρεά μυελού των οστών.
2) Την αίτηση εγγραφής δότη μυελού των οστών.
3) Οδηγίες για τον τρόπο συλλογής του στοματικού επιχρίσματος (σάλιου) καθώς και τα απαραίτητα υλικά για να συλλέξεις μόνος σου το δείγμα.
Στέλνεις πίσω το φάκελο με το δείγμα και την υπογεγραμμένη αίτηση στη Τράπεζας Εθελοντών Δοτών του Συλλόγου «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» στη διεύθυνση Λεβαδείας 8, 11527, Αθήνα
Με ποιους άλλους τρόπους μπορώ να βοηθήσω το Κέντρο Δοτών Μυελού των Οστών;
Μπορείς να βοηθήσεις με το να ευαισθητοποιήσεις άλλα άτομα του περιβάλλοντός σου για να εγγραφούν δότες στο αρχείο, μπορείς να βοηθήσεις οικονομικά, ή να προσφέρεις εθελοντική εργασία ή άλλες υπηρεσίες ανάλογες προς τον επαγγελματικό σου κλάδο.
Σε τι δεσμεύομαι αν εγγραφώ;
Με την εγγραφή σου στην Τράπεζα Εθελοντών Δοτών του Συλλόγου «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» οφείλεις να γνωρίζεις ότι:
1) Θα παραμείνεις εγγεγραμμένος στο αρχείο μέχρι τα 55α γενέθλια σου, εκτός και αν ζητήσεις να διαγραφείς.
2) Θα είσαι διαθέσιμος για δωρεά για όποιον ασθενή βρεθείς συμβατός.
3) Θα μας ενημερώσεις για αλλαγή της διεύθυνσής σου, εάν συμβούν μεταβολές στην υγεία σου ή αλλάξεις γνώμη.
4) Θα πρέπει να ανταποκριθείς άμεσα αν βρεθείς με κάποιον ασθενή συμβατός.
Μπορώ να εγγραφώ μόνο για συγκεκριμένο ασθενή ή για κάποιο μέλος της οικογένειας μου;
ΟΧΙ. Όλες οι Τράπεζες Εθελοντών Δοτών δέχονται μόνο εθελοντές δότες που είναι διαθέσιμοι για οποιονδήποτε ασθενή έχει ανάγκη μεταμόσχευσης σε οποιοδήποτε σημείο του κόσμου. Αντιλαμβανόμαστε την ευαισθησία σου για το συγγενικό ή φιλικό σου άτομο, αλλά πρέπει να γνωρίζεις ότι η κάθε νέα εγγραφή αυξάνει την πιθανότητα ανεύρεσης δότη για οποιοδήποτε ασθενή και συνεπώς και για το δικό σου άνθρωπο.
Μήπως έχω εγγραφεί ήδη στο αρχείο δοτών;
Εάν έχεις εξεταστεί (συμπληρώνοντας μια αίτηση και δίνοντας δείγμα αίματος) σε μια εκδήλωση η εκστρατεία που έγινε για έναν ασθενή ή σε κάποιο νοσοκομείο, τότε πιθανότατα έχεις καταχωρηθεί στο αρχείο δοτών. Εάν δεν είσαι σίγουρος/η μπορείς να επικοινωνήσεις με το κέντρο που έγινε η δειγματοληψία.